Cilt: 6 Sayı: 2, 30.09.2023

Yıl: 2023

Makaleler

Sayın Araştırmacı;

İzmir Demokrasi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi (IDUHeS) hakemli, multidisiplinlerarası uluslararası bir dergi olarak yüksek kaliteli makale, derleme, kritik, vaka çalışmaları,editöre mektup gibi sağlık alanlarıyla ilgili tüm dalları (Tıp, Eczacılık, Veteriner Hekim Bilimleri, Beslenme ve Diyetetik, Diş Hekimliği, Fizyoterapi-Rehabilitasyon, Hemşirelik, Ebelik, Spor Bilimleri,Sağlık Kurumları Yöneticiliği, Dil ve Konuşma Terapisi) kapsamaktadır. IDUHeS açık erişimli bir dergi olarak Türkçe ve İngilizce makaleleri kabul etmektedir. Sayılar yılda üç kez Mayıs-Eylül-Aralık aylarında yayınlanmaktadır. Dergimiz Türkiye Atıf Dizini (Turkiye Citation Index)' ne kayıtlıdır.

Dergi başvuruları orijinal ve güncel konularda önemli düzeyde ve bilimsel tüm çalışmalara açıktır. Değerlendirmeye alınan makaleler daha önce basılmamış ve farklı bir dergide değerlendirmeye alınmamış olacaktır.

Makalenizi DergiPark üzerinden, dergi ana sayfamızda bulunan "makale gönder" sekmesi ile gönderebilirsiniz. Hızlı basım olarak yazarlar iki hafta sonra makalelerinin durumu hakkında bilgilendirilecek ve makaleler derginin gelecek sayısında yayınlanacaktır.

Makale gönderilmeden önce;

Derginin kuralları dikkatle incelenmeli ve kurallara uygun hazırlanmalıdır. https://dergipark.org.tr/iduhes adresini ziyaret edebilirsiniz.

 

Saygılarımla

Baş Editör

Doç. Dr. Başak BÜYÜK

İzmir Demokrasi Üniversitesi
Tıp Fakültesi  Tıbbi Histoloji ve Embriyoloji AD
E-mail: basak.buyuk@idu.edu.tr
Tel: 0232 2601001

İzmir Demokrasi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi (IDUHeS) hakemli, multidisiplinlerarası uluslararası bir dergi olarak yüksek kaliteli makale, derleme, kritik, vaka çalışmaları,editöre mektup gibi sağlık alanlarıyla ilgili tüm dalları (Tıp, Eczacılık, Veteriner Hekim Bilimleri,Beslenme ve Diyetetik, Diş Hekimliği, Fizyoterapi-Rehabilitasyon, Hemşirelik, Ebelik, Spor Bilimleri,Sağlık Kurumları Yöneticiliği, İş Sağlığı ve Güvenliği, Dil ve Konuşma Terapisi) kapsamaktadır. IDUHeS açık erişimli bir dergi olarak Türkçe ve İngilizce makaleleri kabul etmektedir.

   YAZIM KURALLARI VE YAYIN KOŞULLARI

Yılda üç defa (Mayıs, Eylül ve Aralık aylarında) yayınlanan, uluslararası, akademik ve hakemli bir dergidir. Izmir Democracy University Health Sciences Journal (IDUHeS) hakemli, multidisiplinlerarası uluslararası bir dergi olarak yüksek kaliteli makale, derleme, kritik, vaka çalışmaları,editöre mektup gibi sağlık alanlarıyla ilgili tüm dalları (Tıp, Eczacılık, Veteriner Hekim Bilimleri, Beslenme ve Diyetetik, Diş Hekimliği, Fizyoterapi-Rehabilitasyon, Hemşirelik, Ebelik, Spor Bilimleri,Sağlık Kurumları Yöneticiliği, Dil ve Konuşma Terapisi, İş Sağlığı ve Güvenliği) kapsamaktadır. IDUHeS açık erişimli bir dergi olarak Türkçe ve İngilizce makaleleri kabul etmektedir. Dergi başvuruları orijinal ve güncel konularda önemli düzeyde ve bilimsel tüm çalışmalara açıktır. Değerlendirmeye alınan makaleler daha önce basılmamış ve farklı bir dergide değerlendirmeye alınmamış olacaktır.

Dergimize makale başvurusunda bulunmayı düşünüyorsanız, Dergi Hakkında sayfasındaki dergi yayın politikasını ve Yazar Rehberi'ni incelemenizi öneririz. Yazarlar dergiye gönderi yapmadan önce kayıt olmalıdır. Kaydolduktan sonra, Giriş bağlantısı aracılığıyla 5 basamaklı gönderi işlemine başlayabilir. Okuyucuların yayın bildirimi servisine kayıt olmaları önerilir. Bu işlem dergi giriş sayfasının üst kısmında yer alan Kayıt bağlantısından gerçekleştirilebilir. Bu servise kayıt yaptıran okuyucuya her yeni sayı yayınlandığında İÇİNDEKİLER sayfası e-posta aracılığı ile iletilir. Derginin gizlilik bildiriminde belirtildiği gibi, yazarların kimlik bilgileri ve e-posta adresleri hiç bir şekilde başka amaçlar için kullanılmayacaktır.Araştırma kütüphanelerine, bu dergiyi elektronik dergi kolleksiyonuna almalarını önermekteyiz. Derginin açık kodlu yayın sistemi, kütüphaneyi kullanan akademisyenlerin yayın sürecine katıldıkları diğer dergilerde kullanım için de uygun olabileceğini belirtmek gerekir. Açık Dergi Sitemleri ile ilgili ayrıntılı bilgi Public Knowledge Project sayfasından elde edilebilir. Yazarlar bu dergide yayınlanan çalışmalarını, yayın öncesinde ve sonrasında, kişisel web sitelerinde veya kurumsal arşivlerde, bu dergiye kütüphanecilik kurallarına uygun şekilde referans vererek yayınlayabilirler. Bu dergi; bilimsel araştırmaları halka ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyerek, içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır.

Bu dergi sitesindeki isimler ve e-posta adresleri sadece bu derginin belirtilen amaçları doğrultusunda kullanılacaktır; farklı herhangi bir amaç için veya diğer kişilerin kullanımına açılmayacaktır.
Dergimiz Sağlık Bilimleri alanında yayın yaptığı için özellikle ETİK KURUL BELGELERİ ve ONAM onayları çok büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle bu belgelerin özellikle makale gönderilmesi sırasında gönderilmesi ve numaralarının makale içinde belirtilmesi gerekmektedir. Makalelerin hazırlanırken ICMJE tavsiyelerinin dikkate alınması, ayrıca editörler ve yazarlar için COPE standartlarına uyulması gerekmektedir. Dergiye değerlendirilmek üzere gönderilen yazılar bölüm editörleri tarafından, intihal yönünden değerlendirilir. Başvuru değerlendirme sürecinde intihal taraması için iThenticate kullanılır. Yayın Hakkı Izmir Democracy University Health Sciences Journal (IDUHES) Atıf-GayriTicari-Türetilemez CC BY-NC ile lisanslandırılmış olup eseriniz size alıntı vererek indirilebilir ya da paylaşılabilir ancak değiştirilemez ve ticari amaçla kullanılamaz.

Dergi yayın politikası gereği yazar ve hakemlere kör hakemlik garantisi vermektedir. Yazıların hakem değerlendirme sürecinde Başeditör bütün yazıları, Bölüm ve sayfa düzeni editörleri ise sadece atandıkları yazıların değerlendirme sürecini görebilmektedir. Başeditör, dergi yayın kurulunda bulunan bir kişiden yazı alırsa, bu yazının değerlendirme süreci için başka bir bölüm editörünü görevlendirdiği zaman, kör hakemlik garantisi yerine getirilmiş olmaktadır. Bu nedenle Başeditör dışındaki yayın kurulu üyeleri dergiye yazı gönderebilir.

Etik Sorumluluk
İnsan üzerinde yapılan tüm çalışmalarda araştırmacılar, “Gereç ve Yöntemler” bölümünde Helsinki Deklerasyonu Prensipleri’ne (http://www.wma.net/en/30publications/10policies/b3/index.html) uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, kurumlarının etik kurullarından ve çalışmaya katılmış insanlardan “Bilgilendirilmiş olur” aldıklarını belirtmelidir.
Çalışmada “Hayvan” öğesi kullanılmış ise makalenin “Gereç ve Yöntemler” bölümünde, hayvan haklarının Guide for the Care and Use of Laboratory Animals (http://www.nap.edu/catalog/5140.html) prensipleri doğrultusunda korunduğu ve kurumları etik kurullarından onay alındığı belirtilmelidir.
Öğesi insan veya hayvan olan bütün epidemiyolojik çalışmalarda etik kurul kararının yazının yöntem kısmına yazılması gerekir. Editör tarafından istenmesi durumunda, yazar Etik Kurul Kararını gösteren belgenin bir örneğini editöre göndermeyi kabul eder. Etik kurul kararı olmayan bir epidemiyolojik çalışma değerlendirme sürecine alınmadan red edilir.
Olgu sunumlarında hastalardan “Bilgilendirilmiş olur” alınmalı ve yazının içinde belirtilmelidir. Yazının başvuru aşamasında “Bilgilendirilmiş olur” un bir örneği editöre ulaştırılmalıdır.
Eğer makalede direkt-indirekt ticari bağlantı veya çalışma için maddi destek veren kurum mevcut ise yazarlar; kullanılan ticari ürün, ilaç, firma vb ile ticari hiçbir ilişkisinin olmadığını ve varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu (konsültan, diğer anlaşmalar), editöre sunum sayfasında belirtmelidirler.

I. Biçimlendirmeye Dair Genel Kurallar
1. Bütün metinler; Times New Roman, 12 punto ile A4 kağıdının tek yüzüne ve tek satır aralığı ile yazılmalıdır.
2. Metin kısmı araştırmanın gerektirdiği ve izin verdiği yeterlik, derinlik ve hacimde olmalıdır. Katı olmamakla birlikte tüm kısımlar dâhil sayfa sınırı 25’tir.
3. Giriş ve sonuç dâhil olmak üzere tüm başlıklar numaralandırılmalı ve koyu olmalıdır. Kaynakçaya numara verilmemelidir.
4. Birinci derecedeki başlıkların “tümü büyük harf’, diğerlerinde “sadece ilk harf büyük” şeklinde olmalıdır.
5. Üst, alt ve her iki yandaki kenar boşlukları düzenleme ve çoğaltmayı kolaylaştıracak şekilde 2,5 cm. olmalıdır.
6. Kör hakemlik sistemi ile tarafsız bir değerlendirme yapılabilmesi için yazarlar kendilerini doğrudan veya dolaylı biçimde belli edecek şekilde davranmamalıdırlar.
7. Çalışmanın başlığı, yazarın adı, unvanı ve bağlı olduğu kuruluş, e-mail adresi, varsa teşekkür notları ve yazarın verileri paylaşmak isteyip istemediğini belirten dipnotu içeren bir kapak sayfası oluşturulmalıdır.
8. Ayrıca Yayın Kurulu olarak yazarlara tavsiyemiz bir önceki sayıda basılmış bir eserin örnek alınmasıdır.
9. Tüm yazarlara ait ORCID ID numaralarının makale ile birlikte kapak sayfasında gönderilmesi gerekmektedir.
10. Tüm makalelerin iThenticate, Turnitin vb. bir programdan geçirilerek benzerlik oranının referanslar hariç tutularak % 20'nin altında olması ve raporun da makaleyle birlikte gönderilmesi gerekmektedir.

Sayfa numaralandırma:
Bütün sayfalar sıralı biçimde numaralandırılmalıdır. Sayfa numaraları sayfanın altında ve ortalanmış biçiminde konumlandırılmalıdır.

Metin içinde yer verilecek rakamlar:
Birden ona kadar olan rakamlar; tablo ve listelerde kullanılması, matematiksel, istatistikî veya teknik birim ve miktarların (uzaklık, ağırlık vs.) belirtilmesi hariç yazı ile yazılmalıdır. Diğer tüm sayılar nümerik olarak gösterilmelidir.
Örneğin: üçüncü gün, 3 km., 30 yıl.
Yüzdeler ve kesirler:
Zorunlu olmadıkça metin içerisinde “%” işareti yerine doğrudan “yüzde” ifadesi kullanılmalıdır.
Denklemler:
Denklemler parantez içinde numaralandırılmalı, numaralar sağa yaslanmış ve müteselsil olarak birbirini izlemelidir.
Anahtar Sözcükler:
Özün ve abstractın altında, ilgili dilde, endekslemeye yardımcı olacak en fazla 5 anahtar kelimeye yer verilir.
Jel Kodları: Anahtar kelimelere uygun olarak https://www.aeaweb.org/jel/guide/jel.php adresinden belirlenecek jel kodlarına yer verilmelidir.


II. Özet ve Giriş
1. Makalenin dili Türkçe ise İngilizce başlığın da bulunduğu bir abstract, makalenin dili İngilizce ise Türkçe başlığın da bulunduğu bir özet yer almalıdır.
2. Öz ve abstract, metinden önce ayrı bir sayfada yer almalıdır. Öz ve Abstract kısımlarının 400 kelimeyi geçmemesi istenmektedir.
3. Öz okuyucuyu metnin başlığı, metodu ve bulguları hakkında bilgilendirmelidir.
4. Anahtar sözcükler ve jel kodları özeti takip etmelidir. Anahtar kelimelerin Türkiye Bilim Terimleri (http://www.bilimterimleri.com)' den seçilmesi çalışmanıza ulaşılmasını ve atıf almasını kolaylaştıracaktır. Anahtar kelimelerinizi www.bilimterimleri.com adresinden seçmeniz uygun olacaktır.
5. Giriş bölümü, çalışmayı genel olarak tanıtan, genel olarak çalışmanın amacı, metodolojisi ve bulguları hakkında bilgi sunmalıdır.
6. İzleyen bölümler, yazar tarafından konunun akışına uygun olarak yapılandırılmalı ve sıralanmalıdır.
7. Sonuç bölümü, eserin bulgularının değerlendirilmesi, literatür ile ilişkilendirilmesi veya literatüre katkısının açık olarak ifade edilmesi, sonraki çalışmalara dair yönlendirmeleri gibi somut ifadeleri içermelidir. Sonuç bölümü, çalışmanın özetlendiği veya bulguların yeniden tekrarlandığı bir kısım olarak değerlendirilmemelidir.
III. Tablo ve Şekiller
Yazar şu noktalara dikkat etmelidir:
1. Her tablo ve şekil tek bir sayfada görünecek şekilde ve metnin sonuna gelecek şekilde yerleştirilmelidir. Her biri bir numaraya ve içeriği tam olarak belirten bir başlığa sahip olmalıdır.
2. Tablolar kendi içinde birbirini müteselsil takip edecek şekilde ve aşağıdaki örnekte olduğu gibi Times New Roman biçiminde 10 punto ile tablonun üzerinde,
Tablo-1: Yıllar İtibariyle Enflasyon Oranları
1. Şekiller, çiziler ve grafikler ise kendi içinde birbirini müteselsil takip edecek şekilde ve aşağıdaki örnekte olduğu gibi Times New Roman biçiminde 10 punto ile şekil, çizi veya grafiğin altında,
Grafik-1: Örneklem İçindeki Gözlemlere Ait Pasta Grafiği
1. Tablo ve şekiller her değişkeni açıklayabilmelidir. Başlık ve tanımlar, okuyucunun metne bakmadan tablo veya şekli anlayabileceği kadar yeterli detaylandırılmış olmalıdır.
2. Her grafiğin referansı metinde yer almalıdır. Yazar her grafiğin metnin neresine ait olduğunu göstermelidir.
3. Grafiklerin içeriği metne bakılmadan önemli biçimde anlaşılabilmelidir.
4. Tablo, şekil, grafik vb. alıntı ise alıntı yapılan kaynak alt kısımda parantez içinde belirtilmelidir.



IV. Alıntılar, Kaynakça ve Dipnotlar
1. Alıntılar, kaynakça ve dipnotlar APA Style Guide (6. Baskı)’ya göre hazırlanmalıdır. Bu konuda yardım almak için http://referencing.port.ac.uk/ adresi ziyaret edilebilir.
2. Bu başlık için APA Style Guide (6. Baskı)’dan alınan bazı örnekler aşağıdaki gibidir:
Kitaplar
Standart form
1.Yazar, Adının Baş Harfi., 1.Yazar, Adının Baş Harfi., & 1.Yazar, Adının Baş Harfi. (yıl). Kitabın başlığı (Eğer birden çok baskı var ise kaçıncı baskı olduğu örnek: 3. Baskı). Basım yeri: Yayınevi.
Örnek
Armitage, A., Bryant, R., Dunnill, R., Hammersley, M., Hayes, D., Hudson, A., & Lawes, S. (2008). Teaching and training in post-compulsory education (3. Baskı). Maidenhead: Open University Press.
Metin içi alıntı örnekleri
Creme and Lea (2003, p. 51) indicate that ...
Özdemir ve Özulucan (2013, s. 51)'a göre ...
It has been suggested (Moore, Estrich, McGillis, & Spelman, 1984, pp. 142-143) that offenders ...
İflas, finansal başarısızlıkta son noktadır (Özdemir, Bayazıtlı & Choi, 2012, ss. 24-28) ve ...
Makaleler
Standart form
Yazarın Soy ismi, Adının Baş Harfi. (yıl). Makalenin başlığı. Derginin Adı, Cilt – Eğer tek cilt ise (Sayı), sayfa başlangıç ve bitiş numaraları.
Örnek
Stephane A. Management of Congenital Cholesteatoma with Otoendoscopic Surgery: Case Report. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2010;30(2):803-7.
Metin içi alıntı örnekleri
Guo et al. focused their research on climate extremes (1998, p. 120) ...
Bayazıtlı ve diğerleri yaptıkları çalışmada .....na odaklanmaktadır (1998, p. 120).
Recent theories (Noguchi et al., 1993, p. 658) suggest that ...
Literatürdeki görüşler (Kurt ve diğerleri, 2008, s. 252) bu konuda ..... yönündedir.
Popper and McCloskey (1993, pp. 75-76) state that ...
Özdemir ve Varıcı (2015, ss. 51-52)'ye göre ...
İnternet sayfaları
Standart form
Yazarın Soyismi, Adının Baş Harfi. (yıl). Başlık. Alıntının yapıldığı web sayfası
Örnek
Yazarı belli olması halinde
Banks, I. (t.y.). The NHS Direct healthcare guide. Çevrimiçi www.healthcareguide.nhsdirect.nhs.uk
United Nations Environment Programme. (2004). Common questions about climate change: Introduction. Çevrimiçi http://www.gcrio.org/ipcc/qa/01.html

1. Her çalışmada sadece atıfta bulunulan çalışmaları içeren bir kaynak listesi bulunmalı ve yazarlar metin içerisinde alıntı yapılan referanslar ile referans listesinde listelenenlerin birebir eşleştiğinden emin olmalıdırlar (isimler ve yıllar da eşleşmelidir).
2. Dipnotlar atıf yapmak için kullanılmamalıdır. Ancak metin içerisinde kullanıldığı takdirde metnin bütünlüğünü bozacak nitelikteki bilgiler dipnot olarak kullanılmalı ve metinden daha uzun olmamalıdır. Dipnotlar metin boyunca, yer verilmesi gereken noktada referans numarası üst simge biçiminde olacak biçimde müteselsil numaralandırılarak ilerlemelidir. Dipnot metni tek satır aralığıyla sayfa altında, Times New Roman fontu ile ve 10 punto ile yer almalıdır.
V. Makale Gönderim Kuralları
1. Başka bir dergi tarafından değerlendirmede olan çalışmalar gönderilmemelidir. IDUHeS Dergisine eser gönderiminde bulunan yazarın ilgili çalışmasını başka bir yerde yayınlamadığı veya değerlendirilmek üzere başka bir dergiye sunmadığı kabul edilir. Bu konudaki sorumluluklar yazarı bağlar.
2. Makale gönderiminde ULAKBİM Dergipark platformu kullanılmalıdır.
3. Gönderilen eserlerin kabulü telif haklarının İzmir Demokrasi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi (IDUHeS) Dergisi’ne geçtiğini ifade etmektedir. (Telif Hakkı Yayın formu doldurularak gönderilmelidir).
4. IDUHeS Dergisi yayın başvuru ücreti almamaktadır.
5. Etik kurulu izin belgesi gerektiren hallerde, yazarın söz konusu belgeyi de editörlüğümüze ulaştırması gerekmektedir.
6. Tüm yazarlara ait kimlik bilgileri gönderilen metin ve herhangi bir ekli dosyadan kaldırılmalıdır. İsimler dosyaların “Özellikler” kısmından da kaldırılmalıdır.
7. Yayın Kurulu, saha çalışması veya deneye dayalı çalışmalarda, çalışmanın dayandığı veri kaynağını (anket, görüşme planı vs.) talep edilebilir. IDUHeS Dergisine makale gönderen yazar, bu koşulu kabul etmiş sayılır.
8. Dergiye gönderilen yazılar, baskı öncesi sorumlu yazara gönderilir. Sorumlu yazar, ivedi olarak, çalışması ile ilgili hatalı veya düzeltilmesini istediği yerleri geciktirmeden ve metin üzerinde geniş çaplı değişiklikten kaçınarak yapar ve sorumlu yazar makalenin basımı için son halini onaylar. Tanınan süre içinde sorumlu yazar tarafından onay verilmemesi halinde, makale yazara onay için gönderilen şekliyle basılır. IDUHeS Dergisi Editörlüğü, bu görevini zamanında yerine getirmeyen yazar tarafından sorumlu tutulamaz.
9. Makale gönderen yazarların, dergimiz ile yaptıkları yazışmaları saklamaları önerilir.
10. Yeniden gönderimlerde hakem(ler)in ve editörün yaptıkları yorumlara karşı yanıtlar ayrı bir belge olarak gönderilmelidir.
11. Düzeltme alan eserlerin yeniden yayın sürecine alınabilmesi için, düzeltme kararı yazara ulaştıktan sonra düzeltme için öngörülen süre en çok 12 aydır. 12 aydan sonra yapılan başvurular ikinci başvuru olarak değil, yeni başvuru biçiminde değerlendirilecek, editör veya hakemler değişiklik gösterebilecektir.
Açık Erişim Politikası
Izmir Democracy University Health Sciences Journal (IDUHES) Budapeşte Açık Erişim Girişimi Politikasına uygun olarak yayın yapar.

Formlar:

Başlık sayfası:  https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/27907

Yayın Hakkı Devir Formu: https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/28281 

Izmir Democracy University Health Sciences Journal- IDUHES makalenin gönderilmesi ve yayınlanması dahil olmak üzere hiçbir aşamada herhangi bir ücret talep etmemektedir. Dergimiz, bilimsel araştırmaları okuyucuya ücretsiz sunma ilkesini benimseyerek, içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır. Dergimiz Türkiye Atıf Dizini (Turkiye Citation Index)' ne kayıtlıdır.

IDUHES dergisinin hiç bir aşamasında yazar ve okuyuculardan ücret talep edilmemektedir.

227151960619606                 19629                   19630 1995319957 

19952  19958  20682 

20686


23848